Nieuwsgierig
Benieuwd naar hoe we jouw bedrijf op notarieel en juridisch vlak kunnen bijstaan? Neem contact op met een van onze juristen voor een eerste gesprek.
Houvast voor het familiebedrijf
Als familiebedrijf is er geen ontkomen aan: zakelijk en privé zullen elkaar altijd overlappen. Maar hoe creëert u hierin de juiste balans? En hoe komt u als familie in harmonie tot de beste bedrijfsresultaten? Door onderling duidelijke afspraken te maken en deze vast te leggen in een familiestatuut. Een collectief raamwerk dat de leidraad vormt voor alle juridische documenten zoals testamenten en huwelijksvoorwaarden, maar dat ook houvast biedt gedurende het proces van bedrijfsopvolging. Kandidaat-notaris Puck Schalkwijk licht toe wat het familiestatuut precies behelst en welke zaken cruciaal zijn bij het ontwikkelen hiervan.
Vormvrij en dynamisch
“Het familiestatuut is een vormvrij, dynamisch document. Het schenkt in een familiebedrijf aandacht aan zowel het bedrijfs- als het familiebelang. Onderwerpen die hierin aan bod kunnen komen zijn onder andere: familiewaarden, visie en missie van de familie, betrokkenheid van de familieleden, de (beperkte) kring van aandeelhouders (eigendomsstrategie), de overdracht en vererving van de aandelen, bedrijfsopvolging, dividend- en inkomensbeleid en geschiloplossing. Een familiestatuut is bijzonder omdat het familie, bedrijf en eigendom bij elkaar brengt. Door middel van een familiestatuut denkt men actief na over de rol die de familie wenst uit te oefenen binnen het bedrijf en vice versa. Het betreft een collectief raamwerk. Daarnaast kan een familiestatuut bijdragen aan een succesvolle overdracht aan de volgende generatie.
Het familiestatuut krijgt pas waarde als de familie afspraken vastlegt over moeilijk bespreekbare thema’s zoals de beloning van familiale werknemers in vergelijking met niet-familiale werknemers. Er is geen vast raamwerk voor een familiestatuut. Iedere familie en ieder bedrijf is anders en daardoor is de inhoud van het familiestatuut per familiebedrijf verschillend.
Up to date
Aangezien het familiebedrijf zich in de loop der tijd ontwikkelt en de wereld om ons heen verandert, behoeft het familiestatuut eens in de zoveel tijd herziening. Het verdient aanbeveling om dit jaarlijks te doen. Het familiestatuut fungeert namelijk ook als handboek voor governance-gerelateerde dilemma’s waar het familiebedrijf in de toekomst tegenaan kan lopen. Door anticipatie kan het familiebedrijf hierop adequaat reageren. Een goede totstandkoming van het familiestatuut is van groot belang, omdat het draagvlak daarmee sterk vergroot wordt.
Versterking governance
Tweede Kamerlid Hilde Palland heeft in haar initiatiefnota een aantal aanbevelingen gedaan aan het kabinet voor wat betreft de versterking van governance bij familiebedrijven. Zo zou het instrument familiestatuut bekender moeten worden gemaakt. Ook zou er meer aandacht moeten komen voor het belang van het formaliseren van de governance-structuur van een familiebedrijf. Tenslotte zouden familiebedrijven een frisse blik van buiten in overweging moeten nemen volgens Palland.
Door het opstellen van een familiestatuut kunnen familiebelangen en bedrijfsbelangen meer in evenwicht worden gebracht. De in het familiestatuut geformuleerde missie en visie bieden een handreiking voor de volgende generatie en de (externe) directie. Bovendien is het raadzaam om vast te leggen op welke manier met eventuele conflicten tussen familieleden wordt omgegaan. Voor kleine bedrijven zou een zogenaamd ‘familiebedrijf-noodplan’ (in plaats van een uitgebreid familiestatuut) een uitkomst kunnen zijn.
Juridische gevolgen
Expliciete aandacht is gewenst voor de mogelijke juridische gevolgen van het familiestatuut. In de praktijk blijkt het soms onduidelijk te zijn of de vastgelegde afspraken al dan niet juridisch afdwingbaar zijn. Aan de juridische afdwingbaarheid van het familiestatuut kan uiting worden gegeven met aanvullende juridische documenten, zoals de statuten van de familie-bv en de aandeelhoudersovereenkomst. De redelijkheid en billijkheid bieden grondslag om het familiestatuut, middels de open norm van het vennootschappelijk belang door te laten werken in de vennootschapsrechtelijke verhoudingen van de familie-bv. Een dergelijke voorziening is tevens gevonden in art. 2:192 BW. Verscheidene soorten kwaliteitseisen kunnen worden opgenomen in de statuten van de familie-bv om de aandeelhouders (juridisch) te binden aan het familiestatuut.”
Wilt u meer weten over het familiestatuut? Neem vrijblijvend contact op met Puck Schalkwijk via p.schalkwijk@gvgn.nl of telefonisch +31 (0)85 0760 760.
